नेपाली हिन्दू नारीहरूको जीवनशैली र धार्मिक संस्कारमा विशेष स्थान ओगटेको साउन महिना सुरु भएसँगै महिलाहरूमा धार्मिक आस्था र सांस्कृतिक सजगता झनै बढेको देखिएको छ।
साउनलाई नेपाली परम्परामा विशेष महत्त्वका साथ मनाइन्छ। विशेषगरी सोमबारका दिन महिलाहरू भगवान शिवको व्रत बस्ने, पूजा आराधना गर्ने र धार्मिक अनुशासनमा समर्पित हुने परम्परा रही आएको छ।
साउनको रङका रूपमा चिनिने रातो, हरियो र पहेँलो चुरापोते, मेहेन्दी र हरियो पहिरन पछिल्लो समय फेसनका रूपमा लोकप्रिय देखिए पनि यसको पछाडि गहिरो धार्मिक र सांस्कृतिक मूल्य रहेको विश्वास गरिन्छ।
सांस्कृतिक विश्लेषकहरूका अनुसार, “जति समाज आधुनिक बन्दै जान्छ, त्यति नै जरा बलियो हुन जरुरी हुन्छ। साउन जस्ता पर्वले हाम्रो धर्म-संस्कृति र सामाजिक पहिचानलाई जोगाउन सघाउँछन्।”
यस वर्ष विशेषगरी युवतीहरूमा समेत साउन सोमबारको व्रत बस्ने र सांस्कृतिक पहिरनमा सजिने झनै रुचि देखिएको छ। सामाजिक सञ्जालमा पनि साउनको श्रृंगारसहितका तस्बिरहरू भाइरल भइरहेका छन्।
धार्मिक, सांस्कृतिक र सामाजिक रूपमा साउन महिना नेपाली समाजको मौलिक र पारम्परिक पक्ष झल्काउने समर्पणको समय बनेको देखिन्छ।