काठमाडौं – पञ्चदान पर्व गुँला महिना अर्थात् श्रावण शुक्ल अष्टमीको दिन पाटनमा मनाइएको छ। पर्व ‘यल’ अर्थात् पाटनमा मनाइने पर्व भएकाले नै यो पर्वको नाम ‘यल पञ्चदान’ भएको हो।
यल पञ्चदान पर्वमा बौद्ध धर्मावलम्वीहरूले दिपंकर बुद्धका पाँच मूर्तिहरूलाई विहारबाट निकाल्ने र नगर परिक्रमा गराउने गरिन्छ। यही महिनामा गुँला पर्व पनि मनाउने गरिन्छ।
सामान्य अर्थमा पञ्चदानको अर्थ पाँच वस्तुको दान हुने भए पनि त्यसो नभई नेपाल भाषामा पञ्जरा भनिने पञ्च दानको अर्थ ‘पुण्य दान’ हुने गर्छ। र, नेपाल भाषा अनुसार पञ्जराको अर्थ खीर हुने भएकाले आजको दिन नेवार समुदायले खीर पकाई बुद्धलाई चढाउने चलनसमेत रहेको छ।
बौद्ध मार्गी नेवार समुदायले आज आफ्नो रहेका विभिन्न विहार, बही, चोक सहित घरमा पनि दान शाला बनाउने र त्यहाँ बाट अन्न, फलफूल, गेडागुडी र दक्षिणा आदि दान दिने गर्छन्। दैनिक जीवनका लागि आवश्यक पर्ने चामलको दाना, धान, नुन, पैसा लगायत विभिन्न वस्तुहरू दान गरिन्छ।
