- अजय लेन्सम्यान
ललितपुर – पुल्चोकमा रहेको रातो मत्स्येन्द्रनाथ रथ समयमै रथयात्रा गर्न नसक्नुको कमजोरीका कारण पुल्चोक झडप हुन पुग्यो । पुल्चोकमा रथ निर्माण गरेको र मत्स्येन्द्रनाथलाई रथारोहण गरेको दुई महिना बढी भइसक्यो ।
कोरोना संक्रमणका कारण रथयात्रा लामो समयदेखि रोकिएको थियो । रथयात्रा मलमासअघि नै गर्नुपर्ने आवाज उठिरहे पनि बिहीबार भने ज्यापु समाज, बौद्ध विहार संघ, श्रेष्ठ समाज, कपाली समाजलगायत १९ संगठन रथयात्रा हुनेमा अनभिज्ञ नै थिए ।
अघिल्लो दिनदेखि नै रथ तान्नुपर्ने पक्षमा रहेका अभियन्ताले बिहीबार बिहान पुल्चोकमा भेला हुन आह्वान गरिरहेको पोस्ट सामाजिक सञ्जालमा ह्वात्तै फैलियो । पाटनका विभिन्न टोल, कीर्तिपुर, काठमाडौं, भक्तपुर र ललितपुरका सुनाकोठी, लुभु, बुङ्मतीलगायत नेवार समुदायको बस्ती रहेको स्थानबाट युवा एकत्रित भए ।
प्रशासनले निषेधाज्ञा जारी गरे पनि त्यसको कमजोरीको फाइदा उठाउँदै रथयात्रामा सहभागी हुन स्थानीय गल्ली र भित्री सडक हुँदै पुल्चोक आइपुगे । मुख्य सडकमा ‘चेकिङ’ भए पनि भित्री गल्लीमा प्रहरीको आँखा छल्दै उनीहरू एकत्रित भए ।
केही सहभागीले ‘अब रथ तानिँदै’ भनेर ‘फेसबुक लाइभ’ गरे, यसपछि रथ तान्नेको संख्या थपिँदै गयो । निषेधाज्ञा भए पनि ललितपुर प्रशासनको कमजोरी त्यहा प्रस्ट झल्किरहेको थियो ।
बिहान नगण्य स्थानीय रहेको स्थानमा मध्याह्न हुन्जेलसम्म भीड उर्लिसकेको थियो । रथ तान्न धेरै समुदाय सहभागी हुनुपर्नेमा स्वतस्फूर्त आएको भीडले रथ अड्याउन बाँधिएको डोरी खोलेर तान्न थाले ।
पुल्चोक सडक किनार रहेको रथ केही मिटर परसम्म तानेर बीच सडकमा ल्याइपु¥याइयो । तान्दातान्दै डोरी व्यवस्था हुनुका साथै बाजागाजा स्वतस्फूर्त आइपुग्यो । प्रक्रिया धेरै भए पनि भीड कुनै प्रक्रियाबिनै रथ तान्नतिर लाग्यो ।
यत्तिकैमा रथ तान्दै गरेका युवालाई प्रहरीले रोक्न खोज्यो । भीड नाराबाजीमा उत्रियो । स्थिति नियन्त्रणमा लिन प्रहरीले पानीफोहोरा हान्न सुरु ग¥यो । फोहोरा हान्ने गाडी र प्रहरीतर्फ भीड ढुंगामुढासहित जाइलाग्यो ।
भीड उत्तेजित बनेपछि स्थिति नियन्त्रणमा लिन केही सेल अश्रुग्याँससमेत प्रहार गरेको थियो । झडपमा केही प्रहरी र केही सहभागीलाई चोट लागेको छ । प्रहरी र रथ तान्न खोज्नेहरुको बीचमा झडप हुँदा पुल्चोक रणमैदान नै बन्यो ।
