काठमाडौँ – आजको समयमा हरेक मानिसका लागि उसको व्यक्तित्व निकै महत्वपूर्ण हुन्छ। व्यक्तित्वलाई बर्करार राख्नका लागि हिजोआज मानिसहरुले धेरै कुराहरुमा ध्यान दिने गरेको पाइएको छ । सुन्दर देखिन र आफ्नो व्यक्तित्व झल्काउनका लागि खर्च गर्नेहरुको संख्या पनि बढ्दो नै छ । यसको बाबजुद पनि प्रदुषण, व्यस्त जीवनशैली, हेरचाहलाई निरन्तरता दिन नसक्नु, केमिकलयुक्त कस्मेटिक प्रोडक्टहरुको अत्याधिक प्रयोग, आदि जस्ता कारणले हाम्रो छाला तथा कपालमा प्रत्यक्ष रुपमा नै प्रभाव परिरहेको हुन्छ ।
पछिल्लो समयमा कपाल झर्ने समस्या महिला पुरुष दुबैमा बढ्दो छ । नेपालमा मात्र नभई विश्वमा नै कपाल झर्ने समस्याबाट पिडित मानिसहरुको संख्या उल्लेखनिय छ । धेरै जसोले कम उमेरमा नै कपाल झर्नाले आत्मविश्वासमा कमी र धेरै अवसरहरु गुमाउनु परेको हुन्छ । विश्वमा व्यक्तित्व विकासका लागि गएिका थुप्रै आविष्कारहरुमध्ये हेयर ट्रान्सप्लान्टलाई अति नै प्रभावकारी मानिएको छ । सन् १९५० को दशकदेखि विश्वमा हेयर ट्रान्सप्लान्टको थालनी भएको पाइन्छ । नेपालका विभिन्न अस्पताल तथा पोलिक्लिनिकहरुमा हेयर ट्रान्सप्लान्टको सेवा पाउन सकिन्छ । त्यसैगरी हाल काठमाण्डौँको जमल विश्वज्योती मलको पहिलो तल्लामा रहेको Nepal International Health Services ( NIHS) मा अनुभवी डाक्टरहरुबाट हेयर ट्रान्सप्लान्टको सेवा उपलब्ध छ । हेयर ट्रान्सप्लान्टका बारेमा Nepal International Health Services ( NIHS) का डा.सन्जीव कुमार झासंग रीता श्रेष्ठले गरेको कुराकानी :
हेयर ट्रान्सप्लान्ट भनेको के हो ?
हेयर ट्रान्सप्लान्ट भनेको एक किसिमको सर्जरी नै हो जसमा टाउकोको कपाल झरेको भागमा अर्को पट्टीबाट कपाललाई निकालेर प्रत्यारोपण गरिन्छ । टाउकोको कपाल निकालिने भागलाई डोनर पार्ट भनेर चिनिन्छ । डोनर भागबाट जहिलेदेखि निकालिएको कपालका रेशाहरुलाई आवश्यकता अनुसार खाली भएको भागमा रोपेर फेरी कपाल उमार्ने प्रक्रियालाई हेयर ट्रान्सप्लान्ट भनिन्छ ।
हेयर ट्रान्सप्लान्ट कसरी गरिन्छ ?
हेयर ट्रान्सप्लान्ट एक साधारण सर्जरी हो । पहिलो चरणमा हेयर ट्रान्सप्लान्ट गर्न इच्छुक व्यक्तिको टाउकोको कति भागमा हेयर ट्रान्सप्लान्ट गर्ने त्यसको मापन गरिन्छ भने दास्रो चरणमा आवश्यक अनुसन्धान तथा जाँच गरी डोनर भागको पहिचान गरिन्छ । त्यसपछि लोकल एनेस्थेसियाको प्रयोग गरी हेयर ट्रान्सप्लान्ट गरिन्छ ।
हेयर ट्रान्सप्लान्ट गर्न कति समय लाग्छ ?
यसमा यति नै समय भन्ने निर्धारित हुदैन । हेयर ट्रान्सप्लान्ट गर्ने व्यक्तिको थोरै भागमा कपाल प्रत्यारोपण गर्ने हो भने थोरै र धेरै भाग गर्ने हो भने धेरै समय पनि लाग्न सक्छ ।
हेयर ट्रान्सप्लान्टको साइड इफेक्टहरु छन् कि छैनन् ?
हेयर ट्रान्सप्लान्ट प्रत्यारोपण प्रक्रिया हो । यसमा कुनै पनि खालको साइड इफेक्ट भने हुदैन । एउटा भागको कपाल निकालेर अर्को भागमा राख्ने सामान्य सर्जरी भएकोले यसमा कुनै पनि खालको साइड इफेक्ट वा नकारात्मक प्रभाव हुदैन । तर कोही कोहीको छाला सेन्सेटिभ छ भने अलि बढी ख्याल भने राख्नुपर्ने हुन्छ ।
हेयर ट्रान्सप्लान्ट पश्चात के के कुरामा ध्यान दिनुपर्छ ?
हेयर ट्रान्सप्लान्ट गरिसकेपछि डा. को सल्लाह अनुसार कपालको विशेष स्याहार गर्नुपर्छ । हेयर ट्रान्सप्लान्ट गरेको केहि समयमा रोपेको सबै कपाल फेरिन्छ त्यो समयमा आत्तेर कस्मेटिक प्रोडक्ट अथवा औषधिको प्रयोग गर्नु भने हुदैन। स्वस्थ जिवनशैली र खानपान गर्नाले र नियमित भिटामिन डि, भिटामिन बी १२, जाँच गर्ने, स्ट्रेसलाई कम गर्ने जस्ता कुराहरुमा विशेष ध्यान दिनुपर्छ ।
हेयर ट्रान्सप्लान्ट कत्तिको खर्चिलो छ ?
हेयर ट्रान्सप्लान्ट विदेशको तुलनामा नेपालमा निकै सस्तो छ । हेयर ट्रान्सप्लान्टको विभिन्न अस्पताल तथा पोलिक्लिनिकहरुमा आ आप्mनै सेवा सुविधा अनुसारको रेट भएतापनि अफोर्ड गर्न सकिने सर्जरीमा नै पर्छ । तर हाल काठमाण्डौँको जमल विश्वज्योती मलको पहिलो तल्लामा रहेको Nepal International Health Services ( NIHS) मा नयाँ वर्ष २०२५ को विषेश अफर सहित अनुभवी डाक्टरहरुबाट हेयर ट्रान्सप्लान्टको सेवा उपलब्ध छन् ।